×

Ostrzeżenie

JUser::_load: Nie można załadować danych użytkownika o ID: 62.

czwartek, 16 czerwiec 2011 18:45

s. Kinga Sybille Schmidt - Kompetencja komunikacyjna Niemców w polskich aktach grzeczności językowej. Perspektywa glottodydaktyczna.

Sybille Schmidt (s. Kinga)

Kompetencja komunikacyjna Niemców
w polskich aktach grzeczności językowej.
Perspektywa glottodydaktyczna.

WSHP, Pułtusk 2004

 

Rozprawa doktorska, która w tej książce została opublikowana przez Wyższą Szkołę Humanistyczną w Pułtusku, dotyczy kompetencji komunikacyjnej Niemców w zakresie polskiej etykiety językowej. Chodzi o Niemców, którzy uczą się języka polskiego jako obcego lub/i którzy posługują się językiem polskim na co dzień, przebywając w Polsce.

Zainteresowanie zagadnieniem grzeczności językowej z punktu widzenia nauki języka obcego ma podłoże praktyczne. Wynika bowiem z jednej strony z obserwacji zachowań językowych Niemców uczących się języka polskiego i mówiących po polsku, a z drugiej strony – z reakcji rodzimych użytkowników języka polskiego na te zachowania (lub ich brak). Nierzadko bowiem się zdarza, że osoba posługująca się językiem polskim jako obcym uchodzi za „niegrzeczną”, „nieuprzejmą”, dlatego że językowo nie zachowuje się stosownie do sytuacji. Grzeczność językowa (także niejęzykowa) należy do umiejętności, które nie tylko trudno przekazać w procesie nauczania, ale które też trudno się nabywa. Przyczyny należy szukać w powiązaniu procesów kształtowania się kompetencji komunikacyjnej i językowej z jednej, a procesu socjalizacji z drugiej strony. Poznanie języka obcego odbywa się najczęściej poza społecznością, która danym językiem mówi, co powoduje, że uczący się poznają zachowania językowe, w tym wypadku grzecznościowe, bez odpowiednich bodźców sytuacyjnych. Mimo ważnej roli, jaką wobec tego grzeczność językowa odgrywa w nauczaniu języków obcych, jest ona w dydaktyce – także języka polskiego jako obcego – często pominięta lub zbyt powierzchownie traktowana. Taką sytuację uwidacznia zawarta w rozprawie analiza podręczników do nauki języka polskiego jako obcego.

Badania przeprowadzono na podstawie wywiadu z grupą 50 Niemców. W ankiecie opisano 147 sytuacji, mających wywołać określoną wypowiedź w języku polskim. Brano pod uwagę takie funkcje grzecznościowe, jak: powitania, przedstawianie się (komuś kogoś), życzenia, gratulacje, wyrazy współczucia, częstowanie, zaproszenia, deklaracje pomocy, przejście na ty, prośby, podziękowania, przeproszenia, pożegnania, pozdrowienia. W zakres badań włączono także formy adresatywne, czyli wyrażenia określające odbiorcę wypowiedzi, mimo że nie mają one charakteru aktu mowy. Wynika to z jednej strony z ich bardzo ważnej dla komunikacji międzyludzkiej funkcji fatycznej, tzn. funkcji nawiązywania kontaktu, z drugiej zaś strony z istotnych różnic zachodzących w tym zakresie między językiem polskim a niemieckim.

Materiał językowy był zbierany od maja do grudnia 2000 roku w „Polonicum” w Warszawie oraz w Instytucie Slawistyki – Języków Zachodniosłowiańskich Uniwersytetu w Lipsku (Niemcy). W sumie uzyskano 7350 wypowiedzi. Wyniki analizy zostały ujęte zarówno opisowo, jak i w sposób najbardziej syntetyczny – w formie tabel i wykresów.

Na podstawie wyników przeprowadzonej analizy aktów grzecznościowych, realizowanych przez Niemców w języku polskim, oraz opisanego przeglądu materiałów dydaktycznych do nauki języka polskiego jako obcego, można było sformułować kilka postulatów czy propozycji, które powinny zostać uwzględnione w nauczaniu przede wszystkim Niemców języka polskiego. Inne wnioski mają charakter ogólny. Można je odnieść do wszystkich grup odbiorców, niezależnie od kraju i języka ojczystego.

 

Czytany 3174 razy Ostatnio zmieniany sobota, 22 październik 2016 14:45